Plan Proxecta - Crenzas alimenticias

O alumnado de 2º ESO C participamos nunha nova edición do Plan Proxecta - Aliméntate ben. O noso proxecto trata de mostrar os coñecementos sobre alimentación do noso centro educativo. Dito proxecto levouse a cabo na materia de Promoción de Estilos de Vida Saudables (PEVS), impartida polo profesor Anxo Cid, coa colaboración de outros profesores e materias.

Todo comezou con unha choiva de ideas para determinar entre todos/as un tema a desenrolar. Como podemos observar na imaxe, existía unha ampla diversidade de temas. Tras debatir en grupo e realizar unha votación elexiuse as crenzas ou mitos alimenticios.

En segundo lugar, fixemos unha autoavaliación de coñecementos previos. Dita enquisa foi facilitada polo proxecto e tivo os seguintes resultados:

	Nunca	1-3 días	4-6 días	1 vez ao día	2 ou máis veces ao día	NSNC
Bebidas enerxéticas, refrescos e zumos	2	22	1	10	2	0
Verduras	6	13	9	7	2	0
Legumes	3	26	7	1	0	0
Peixe	14	16	7	0	0	0
Aperitivos procesados	9	13	5	6	3	1
Leo etiquetas nutricionais	Nunca	Ás veces	Case sempre	Sempre	Se as entendese, as lería	NSNC
	24	11	2	0	0	0
Por que?	Innecesario	Non entendo	Tanto me ten	Prezo	Non vou cambiar a escolla	NSNC
	4	4	15	1	9	4
25g azucre en 100 g - Galleta	Baixo	Medio	Alto	Non sei	Tanto me ten	NSNC
		10	20	4	3	0
Que consulto da etiqueta?	Calorías	Graxas	Sal	Azucre	Outros	NSNC
	16	21	4	25	5	0
Que identificas como saudable e seguro na publicidade dun alimento?	Sen glute	Sen aditivos	Darache alas	Sen lactosa	Baixo en graxa e sal	NSNC
	9	17	9	3	31	0
Cales son corretas?	5 gr día de sal	200 g azucre	sal en doces	procesado e saúde	exercicio e comer de todo	NSNC
	12	25	25	5	8	0
Dietas	Patoloxía	Baixar peso	Publicidade e amigos	O que quero	alimentos non engordan	NSNC
	3	10	1	17	16	0

Segundo os datos obtidos vemos un alto porcentaxe de alumnos que consumimos bebidas azucaradas polo menos 1 vez ao día. As pautas de inxesta de verduras son do 50% da comida diaria e atopamos 28 alumnos/as que consumimos menos de 5 veces a semana. Hai 14 alumnos/as que nunca consumimos peixe. 

Logo 24 alumnos/as que nunca miramos as etiquetas nutricionais, 15 dicimos que tanto nos ten facelo e 17 que comemos o que queremos porque ao facer deporte podo comer de todo. 

Detectamos que hai coñecementos sobre que consultar na etiqueta, o contido de azucre nos alimentos pero non o poñemos en práctica porque os alimentos que nos gustan están moi bos aínda sendo dañinos para a saúde a longo prazo.

Logo decidimos realizar un cronograma coas tarefas a realizar ao longo do proxecto para temporalizalas e organizarnos.

A partir deste momento, cada un de nós reuniu como mínimo 3 mitos relacionados coa alimentación. Posteriormente, iamos expoñendo as nosas búsquedas en clase e anotando nunha lista todos os mitos atopados que nos interesaban analizar.

Co listado elaborado, decidimos agrupalos en subgrupos en función da súa natureza. Para elo o profesor deixounos unha sesión enteira e debimos chegar a un acordo entro todos/as.

Durante tres semanas acudimos na hora de PEVS á aula de informática para realizar o análise de cada mito. Para realizalo, decidimos prestar atención a unha serie de características. Toda cartel coa crenza debía ter un título, unha imaxe característica, dicir se era verdade ou falso, e por último, a explicación. Cada un de nós realizou o cartel de 3 crenzas.

Unha vez rematado o análise, avanzamos no proxecto. Tocaba crear unha enquisa para que o resto de alumnado do CPI a cubrise e así sacar estadísticas sobre o coñecemento neste tema. Tivemos un debate para decidir como organizar esa enquisa, si era importante ou non saber o grupo de idade e sexo á hora de analizar o coñecemento, como e cando acudiriamos a pasala, si precisabamos permisos...

Tamén pedimos permiso para realizar a enquisa na hora de lectura do luns, 6 de maio. Para elo, en parellas preparamos nunha sesión de PEVS o discurso para explicar o proxecto e o obxectivo das enquisas en cada aula. Nesa mesma sesión distribuimos os grupos aos que acudiriamos a pasar a enquisa.

Aquí observamos a Arancha e Miguel pasando a enquisa na aula de 1º ESO A.

Tamén a Nico e Sheila coa clase de 1º ESO B.

Na fase de análise, empregando o programa de cálculo excell, volcamos os datos obtidos nas enquisas. Para elo, cada parella encargándose do grupo no que pasou a enquisa, analizou cada mito aportando porcentaxes de verdadeiros e falsos.

Coas estadísticas elaboradas, adicamos unha clase a valorar os datos e comprobar os coñecementos dos nosos compañeiros/as sobre alimentación. Nas estadísticas podemos observar a cantidade de verdadeiros, de falsos e de non sabe non contesta para cada mito en función do grupo de idade e sexo. Tamén o % de verdadeiros e o % de falsos de cada mito.

A modo de conclusión dicir que en 5 mitos o porcentaxe de acerto estaba por debaixo do 25%; en 19 mitos entre o 25 e 50%; en 13 mitos entre o 50 e 75 %; e por último 4 mitos entre o 75-100%. Dicir que en 24 mitos a porcentaxe de acerto está por debaixo do 50% da escola. O cal quere dicir que a desinformación a nivel alimenticio é importante.
Na seguinte gráfica observamos a porcentaxe de acertos en cada mito marcada en verde.

Cada grupo analizou de forma detallada as porcentaxes de acerto en cada mito. Aquí vemos un anaco do traballo feito por Aurora, Noelia e Alejandro. O resto do traballo podemos atopalo na memoria en formato pdf.

Tamén fixemos unha autoavaliación final do proxecto e das aprendizaxes. Aquí podemos observar os resultados obtidos.

	Sempre	A maioría das veces	Ocasionalmente	Poucas veces
Participei responsablemente	10	6	2
Cumprín os prazos	7	8		1
Aportei ideas, fontes de consulta...	6	8	4
Coidei os materiais de traballo	15	3
Contribuín a que outros participaran	9	4	5
Escoitei e valorei o traballo dos meus compañeiros	13	4	1
Levei todos os traballos ao día	9	7	1	1

Que aprendín?
Ler etiquetas nutricionais	6
Ingredientes en maior proporción ao inicio	2
Aprendín sobre mitos	9
Tipos de graxas	3
Exceso de consumo de azucre na sociedade	4
Calcular kcal e macronutrientes	3
Calcular porcentaxes	3
Reflexionar e sacar conclusións	1
Plato de Harvard	1
Realizar tablas e analizalas	2
Mellorar os traballos a ordenador	4
Aprender de Excell	3

Actividades nas que aprendiches
Vídeos sobre macronutrientes	1
Realizar enquisa e analizar resultados	8
Vídeo sobre etiqueta nutricional	3
Calcular macronutrientes	2
Kcal segundo idade e sexo	1
Cartel sobre o azucre dos alimentos	6
Calcular porcentaxes nas conclusións do proxecto	5
Búsqueda de información e elaborar os documentos dos mitos	9
Realizar táboas de datos	2
Diferenciar alimentos saudables e menos saudables	1
Saber empregar Excell	1
Falar en público	2
Análise de etiquetas de alimentos	6
Plato de Harvard	1

Para rematar o proxecto, creimos importante dar a coñecer a verdadeira realidade de cada crenza ou mito. Para elo, decidimos publicalos neste blog da biblioteca do centro, como proposta de mellora.
Así os nosos compañeiros/as poden aprender e correxir erros que se manteñen de xeración en xeración sen fundamentación algunha.

Crenzas relacionadas coas bebidas:

Relacionadas con alimentos, froitas e graxas.

Por último, os mitos relacionados co deporte e a saúde.